เกียรติภูมิแห่งวันวาน : ๑๗ ก.ค. ๕๖ - ๑๗๙ ปี วันคล้ายวันพระราชสมภพ


 บันทึกโดย Admin  16 ก.ค. 2556

พระราชประวัติสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี

ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๔

“สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี” หรือพระนามเดิม“หม่อมเจ้าหญิงรำเพย  ศิริวงศ์” พระอัครมเหสีพระองค์ที่สองในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบรมราชชนนีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 17 กรกฎาคม พ.ศ.2377  เป็นพระธิดาพระองค์รองในสมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอพระองค์เจ้าศิริวงศ์ กรมหมื่นมาตยาพิทักษ์ (พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว กับเจ้าจอมมารดาทรัพย์) ต้นราชสกุลศิริวงศ์ ส่วนพระมารดาคือ หม่อมน้อยศิริวงศ์ ณ อยุธยา

ทรงกำพร้าทั้งพระชนก และพระชนนีตั้งแต่ทรงพระเยาว์สมเด็จพระบรมอัยยิกาธิราชเจ้า พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้อยู่ในพระอภิบาลของสมเด็จพระปิตุจฉาสมเด็จพระเจ้าบรมมไหยิกาเธอ กรมพระสุดารัตน์ราชประยูร และได้รับฝึกหัดการถวายอยู่งานพัดจาก จนเป็นที่ถูกพระทัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ถึงกับโปรดเกล้าฯพระราชทานนามแก่หม่อมเจ้าหญิงนี้ว่า รำเพย” อันมีความหมายว่า"ลมเย็นที่พัดค่อยๆ อ่อนๆ" โดยมีเรื่องเล่ากันว่าพระภิกษุพระศรีสุทธิวงศ์ได้ไปยังเกาะลังกา และนำเอาต้นไม้ชนิดหนึ่งเข้าถวายแก่พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวซึ่งพระองค์ทรงโปรดไม้นั้นเป็นอย่างมากมาก จึงได้พระราชทานชื่อไม้นั้นว่ารำเพย ตามพระนามของพระเจ้าหลานเธอพระองค์นี้

หม่อมเจ้ารำเพย ศิริวงศ์เริ่มรับราชการในตำแหน่งพระมเหสีของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อ พ.ศ.2396 ตั้งแต่พระชนมายุได้18 พรรษา ทรงได้รับการสถาปนาเลื่อนพระยศเป็น “พระองค์เจ้า และพระราชทานพระนามว่า “รำเพยภมราภิรมย์ อันมีความหมายว่า"บุปผชาติที่เป็นที่ยินดี และเป็นที่พักพิงของมวลหมู่ภมร" และดำรงพระอิสริยยศเป็น “พระนางเธอพระองค์เจ้ารำเพยภมราภิรมย์ เมื่อ พ.ศ.2395  ต่อมาได้รับการเฉลิมพระนามเป็น “สมเด็จพระนางเจ้ารำเพยภมราภิรมย์”

สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินีเสด็จสวรรคตในรัชสมัยสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อวันจันทร์ที่ 9 กันยายน พ.ศ.2404 สิริรวมพระชนมายุได้28 พรรษา ต่อมาในรัชกาลที่ 5 ทรงสถาปนาพระบรมอัฐิเป็น “กรมสมเด็จพระเทพศิรินทรามาตย์  และรัชกาลที่ 6 ทรงสถาปนาเป็น “สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี

สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี ทรงมีพระราชโอรส-ธิดารวม 4 พระองค์ คือ

                      1.พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 (พระนามเดิม สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์) 

                      2.สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้าจันทรมณฑล โสภณภควดี กรมหลวงวิสุทธิกระษัตริย์ (พระนามเดิม สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าจันทรมณฑล โสภณภควดี)

                      3.สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอเจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงศ์ (พระนามเดิม สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี)

                      4.สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุขเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช (พระนามเดิม สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์)

 

ผู้เข้าชม : 3474